Enerjinin Bölgesel ve Küresel Önemi
Ben bu yazım da öncelikle Enerji meselesinin önemine ve ikinci olarak enerjinin nasıl coğrafyaların, ülkelerin ve insanların kaderini belirdiğine dikkat çekmek istiyorum. Enerji konusu içinde bulunduğumuz yüzyılın en büyük meseleleri arasında yer almaktadır, bölgesel ve küresel olayları doğru analiz ettiğimizde enerji konusunun birçok meselenin de baş aktörü olduğunu görmemiz zor olmayacaktır. Hal böyle olunca enerji ülkelerin siyasi elitlerinin bu konu hakkında karar vermeden önce iki kere ve hatta daha fazla düşünmelerini gerektirmektedir.
Enerji meselesine sadece ekonomik bir mesele olarak bakmamamız gerekir, enerji meselesi bunun çok daha üstünde jeopolitik ve jeostratejik bir olgudur. Son yıllardaki veriler bize ülkelerin enerji tüketimleri ve ekonomik kalkınmaları arasında doğru bir orantı olduğunu gösteriyor. Ülkelerin ekonomik kalkınmaları için gerekli enerji arzını oluşturmaları gerekmektedir. Bu konular pek tabi ki ülkemiz içinde geçerli olup büyük önem arz etmektedir.
Bildiğimiz üzere ülkemiz enerji konusunda maalesef dışa bağımlı bir ülke konumunda ama üzerinde yaşadığımız coğrafyaya bakacak olursak dünya enerji merkezi olduğunu görebiliriz. Öncelikle petrol unsurunu ele alacak olursak Ortadoğu dünya petrol rezervlerinin yaklaşık %50’sini içinde barındırmaktadır, buna birde Kuzey Afrika’yı eklersek bu rakamı daha da yukarılara çekmek mümkün olacaktır, doğalgaz olarak bakacak olursak yine dünya rezervlerinin yaklaşık %40’ı Ortadoğu da mevcut bu rakama Körfez ülkelerini de eklersek yaklaşık %50 olur, Kafkasya, Hazar, İran ve Rusya faktörlerini de göz önüne alırsak ülkemizin dünya enerji merkezinin ortasında olarak nitelendirebiliriz herhalde. İşte tam da bu noktada yukarıda bahsettiğimiz enerji jeopolitiği ve jeostratejisi devreye girmeli, doğru kararlar verip doğru hamleler sayesinde bu durumu avantaja çevirmeliyiz. Zaten bu veriler ışığında dünya siyasetini, bölgesel ve küresel olayları birde bu eksen etrafında yorumlamak doğru ve büyük tabloyu görebilmek açısından fayda sağlayacaktır diye düşünüyorum. Bildiğimiz gibi Avrupa ülkeleri bu Ortadoğu, Kafkasya gibi enerji yataklarından çıkacak enerjinin kendilerine ulaşması ülkemizden geçecek olan boru hatları sayesinde mümkün olacaktır, buna hepimizin bildiği TANAP örneğini verebiliriz.
Buraya kadar çizmeye çalıştığım genel çerçeve ile enerjinin küresel ölçekte etkilerini anlatmaya çalıştım. Konuya birde enerjinin ve enerji kullanımının çevresel etkilerinden bahsetmek gerekir çünkü günümüzde enerjinin çevresel etkileri maalesef artmakta ve bu konu daha bir önem kazanmaktadır. Bildiğimiz üzere şuanda kullandığımız enerjinin büyük kısmı fosil yakıtlar diye tabir ettiğimiz yani yenilenemez enerji kaynakları(petrol, doğal gaz, kömür vb.) kullanılmaktadır. Fosil yakıtların kullanımıyla beraber çıkardıkları zehirli gazlar çevresel sorunlara davetiye çıkarmaktadır. Ayrıca unutulmamalıdır ki fosil yakıtlar bir süre sonra bitecektir ve bu olumsuz tabloları göz önüne aldığımızda sanırım çıkış noktasını alternatif enerji kaynaklarında bulacağız. Dünya’nın çok daha önce ülkemizin ise yeni-yeni alıştığı bu alternatif kaynaklara gereken özeni göstermemiz gerekmekte ve ülkemizin bu yönden zengin olduğunu biliyoruz.
Burada sonuç olarak bizim enerji mühendisleri olarak veya diğer bu sektörde mühendis ve yönetici olarak çalışacak arkadaşlar ileride bulunacağımız konumlarda büyük sorumluluk bilinciyle hareket etmemiz gerekmektedir, bu hassasiyete ulaşabilmek içinde yazımda belirttiğim enerjinin küresel önemini iyi kavramamız gerekmekte. Enerjinin nasıl ülkelerin, coğrafyaların ve insanların kaderini belirlediğini anlayıp olayları ve sektörü iyi analiz edebilelim. İçine adım atacağımız sektör dünyanın başat sektörlerinden birisi ve bizlerin verecekleri kararlar neticesinde ülkemiz bundan fayda sağlayacaktır. Eğer bizler bu bilinçle hareket edersek hem biz hem de ülkemiz kazanç sağlayacaktır.