Reklâmların neden bu kadar etkili olduğunu hiç düşündünüz mü? Şimdi bunun için bir deneme yapalım.
Biran için havanın kararmaya başlamasıyla birlikte arabanızın ıssız bir dağ yolunda bozulduğunu, çıkan sert rüzgarla birlikte üşüdüğünüzü ve karnınızın da acıkmaya başladığını hayal edin. Tesadüfe bakın ki cep telefonunuzda çekmiyor. Böylesi bir durumla karşı karşıya kalsanız ilk önce bilmek isteyeceğiniz şey ne olurdu? En yakın benzin istasyonunun nerede olduğunu mu, karnınızı doğurabileceğiniz bir lokantanın varlığı mı ya da geceyi geçirebileceğiniz ve sıcak bir duş alabileceğiniz bir motelin bu civarlarda bulunup bulunmadığı mı?
Yoksa etrafta bulunan reklâm tabelalarının sadece bunları gösteren tabelalar olduğunu mu? Başınıza gelenlerin hayatın garip bir oyunu olduğunu düşündüğünüz sırada çıkış yolunu da vermesi ne kadar hoş öyle değil mi? Neyse ki böylesi bir durumla karşılaşma olasılığımız karşılaşmama olasılığından daha az. Neden mi? Çünkü günümüz insanlarının çoğu artık şehirlere göç etmiş durumda da ondan…
İşte reklâmların da yaptığı tamda bu şekilde beklemediğimiz anda karşımıza çıkmaları ve ihtiyaçlarımız üzerinden bizleri avlamalarıdır.
Başka bir örneğe ne dersiniz? Bir yıl boyunca uğraşıp didinmiş, sorumluluklarını yerine getirmek için var gücüyle çabalamış bir çalışan olduğunuzu hayal edin bu seferde. Bir yıl boyunca belli saat aralıklarında kısa kısa molalar vererek günlerin, ayların geçmesi eminim bunaltmış olmalı, hele hele yaptığınız işin yorgunluğu da cabası…
O da ne! tam da yılın mali bilançolarını excele girmek üzereyken bilgisayarınızın sağ alt kısmında küçücük bir görüntü; “Bu yaz kendinizi masmavi bir denizin ortasında görmek ister misiniz?” “Sizce de bu tatili haketmediniz mi?” Üstelik bu rüya tatil erken rezervasyon indirimi ile sadece…”
Örnekleri artırmak mümkün; Okulların kapanmasına bir ay kala okulun kapandığı hissine sanırım hepimiz kapılmışızdır. Mucize kelime “yaz tatili” ve istediğim bisiklet daha az önce duvardaki bilboarddaydı.
Peki ya moda? İşte reklâmcıların en sevdiği alan. Zira sürekli takipte kalmanız gereken, yeni trendleri takip etmek için hep online olmanızı istedikleri en büyük kazanç kapıları… Şekerim geçen gün instgram da gördüm, böyle fuşya renginde, robadan tam benim kızın mezuniyet töreni için adeta…
Reklâmlar bizlerin istediği şeyleri daha biz düşünürken yayınlanmaları ile abandone eder. Ve bunun göklerden gelen bir emir gibi uygulanmasını sağlar.
Yanıltıcı ve yönlendirici reklam sektörü bizlerin dikkatinden beslenir. Önce odak noktamızın dağılmasını sağlar sonra da nazari celbimizi istedikleri yere çekmek için oyunlar oynar. Bu dikkat oyunu ne kadar iyi yapılabilirse kendi pazarlarını da o kadar genişletebilecekleri anlamına gelir. TV’de, radyoda, telefon ve diğer çevrimiçi aletlerde maruz kaldığımız birçok reklâm, dikkatimizi dağıtmanın ve bizlere farkettirmeden yine bize ait iyi bir fikirmiş gibi sundukları manipülatif ışık, ses ve grafik oyunlarından başka bir şey değildir.
Oysaki reklâmlar eski zamanlarda ikna etme sanatına çok yakın bir durumdaydı. Size belli bir ürünü satmak için o ürünün ne kadar dayanıklı olduğuna, kaliteli olduğuna, memnuniyet vericiliğinin üst düzeyde olduğuna ikna etmesi gerekiyordu. Şimdi ise tüm bunların hiçbir önemi yok. Sadece içinde bulunduğumuz durumu veya ruh halimizi bilmeleri yetiyor. Reklâmlar her geçen gün bizlere yeni eklenmiş kişilikler oluşturuyor.
Ertan Yavuz
icaforiz_
