İngilizlerin Beetle, Almanların Kaefer, Fransızların Cov dediği Volkswagen aracı Vosvos, ilginç bir tarihi gelişime sahip.
1900 yılında, paris fuarında büyük ilgi kazanan ve elektrikle çalışan lohner-porsche elektorchaise diye anılan aracın, dizayn ve imaline yardımcı olan dr. ferdinand porsche`nin o tarihe kadar, normal çalışan sınıf insanlar için mükemmel bir araba dizayn edip imalatını yapmak, her zaman için en büyük amacı olmuştu.
dr. porsche, kendi ekonomik aracını yaratmak için, sürekli olarak yanında çalışanların, kendisine destek vermelerini sağlamak amacıyla, onların ilgisini hep bu konuya çekmeye çalışmıştı. fakat sürekli olarak inatçı idare tarafından geri çevrilmesi ve kötü şansından dolayı, bunu gerçekleştirememişti. birkaç kez bu rüyasını gerçekleştirmeye çok yaklaşmıştı ki, bu sefer de almanya`nın sallanan ekonomisine mağlup oldu.
fakat bu sefer her şey daha farklı idi. ona yardım eden avusturyalı bir arkadaşı vardı. öyle bir arkadaş ki ona bütün alman halkı güvenecekti. bu sefer dr. porsche`nin amacı gerçekleşebilirdi. kitle halindeki sivil araçların (veya muhtemelen askeri araçlar) seyahat etmeleri için, başbakan tarafından yaptırılan otobanları, artık alman halkınında kullanma olanağı doğabilirdi.
dr. porsche ve adolf hitler arasında yapılan birçok toplantı esnasında, yeni halk arabası (volkswagen) ile ilgili fikir alış verişleri yer aldı.22 haziran 1934`de bir kontrat imzalandı. noktalı çizginin üzerini imzalamak kolay tarafıydı. hemen almanya`nın yeni liderine uygun yeni bir araç yaratmak için ciddi çalışmalar başladı.
her zaman ekonomik bir araba imal etme isteğinde olan porsche, daha önceki çizim ve fikirlerine dönebilecekti. bu tamamıyla yeni bir başlangıç olacak değildi. bu projenin en zor tarafı, maliyeti çok düşük tutabilmekti. hitler, bu arabanın her alman vatandaşının alabileceği kadar ucuz olmasını emretmişti, ortalama 900 reichsmark idi. (o zamanın alman para birimi).
bu projenin maliyetini, belirlenen değerde tutabilmek için, porsche stuttgart`taki evinin garajını atölye olarak kullandı. ilk prototipi imal etmek için, gerekli makineleri monte etti. bir arabanın kalbi ve ruhu motorudur ve bu yeni aracın, geliştirilmesindeki en önemli etken de maliyet idi. böylece çeşitli dizaynlar denenerek, şu veya bu nedenlerden dolayı terk edildi. ilk prototip v1 sedan (kasa peutter coachbuilder) ve v2 cabriolet (kasa dravz coachbuilder) modellerinde çeşitli motor tipleri denendi. bunlar iki silindir-iki zamanlı, iki silindir-karşılıklı-dört zamanlı, üç silindir ve dört silindir-karşılıklı-dört zamanlı modeller idi. bütün bu modeller, ya maliyeti yüksek veya güvenirsiz oldu.
neticede, porsche mühendislik firmasında çalışan avusturyalı franz xaver reimspiess`in dizaynı olan dört silindir- karşılıklı -dört zamanlı motor ölçülere oturdu. hatta reimspiess bu dizaynından ötürü, porsche tarafından 100 reichsmark ile ödüllendirilmiştir. bugün hala daha kullanılan orijinal vw ambleminin dizaynından dolayı, 100 reichsmark tutarında bir ödül daha almıştı.
inanması zor fakat hergün milyonlarca kullanılan, meşhur dört silindirli vw motoru, reimspiess tarafından ilk olarak 1934 yılında dizayn edilmişti. bu ilk modeller sadece 22 beygir gücünde ve 984 cc idi. 1936 yılında prototip v3 serisi araçlarda kullanılan bu motorlar ile saatte 64 mil hız yapılabiliyordu. prototip v3 serisinin kasaları, almanya`nın stutgart kentindeki daimler benz firması tarafından imal edilmişti.
vw30 serisi, bir sonraki filonun yol göstericisi olarak imal edildi. yine bu serinin kasasıda, deimler-benz tarafından imal edilmiştir. bu seride, yine ayni 22 beygirlik motorlar kullanıldı. bu imalat ve test süresinde gizlilik gerektiğinden bu araçlar, sadece alman ss subayları tarafından test ediliyordu. her araç, test sırasında uzun bir yol sürüşüne tabi tutuldu (ortalama 50.000 mil) ve her bir araç, çok iyi birer imalat olduklarını kanıtladılar.
vw36 serisi ile kapasite 1 cc artırılarak 985 cc ye çıkartıldı ve yapılan tadilat ile de soğutma sistemi geliştirildi. bu reutter kasalı vw36 serisinin 65 mil saatte hız yapmasına imkan tanıdı. ikiye bölünmüş arka cam modeli de bu kasa dizaynına eklenmiştir. porsche`nin amerikan otomobil imalat metodunu araştırmak için yaptığı amerika seyahatinden sonra, yeni menteşeli kapı sistemi (önceleri geriye doğru açılan kapılar) uygulandı. bagaja ve benzin deposuna daha kolay ulaşılması için, ön kaput aracın ön kısmına kadar gelen bir uzunluğa getirildi.
yeni halk arabasını herkesin alabilmesine imkan tanımak fikrine bağlı kalınarak, bir tasarruf planı düzenlendi. bu plana göre, bu program için imza atmış olan herkes, her bir pulu 5 reichsmark tutarında olan 50 pulluk tasarruf defteri aldı. bu programın kurallarına göre, haftada en az bir pul satın alınarak bu deftere yapıştırmak gerekiyordu. toplam değeri ortalama 990 reichsmark olan beş defteri pullar ile dolduran bir tasarrufçu, vosvos fabrikasına gidip aracını teslim alma hakkı kazanacaktı. fakat bu program ikinci dünya savaşı nedeniyle iptal edildi.
hitler, bu araçların imalatını erken bir zamanda başlayacağı propagandasını sürdürmeyi devam etti. fakat kendisinin dünyayı fethetme arzusu içinde olduğunu ve halkın araçları için beklemesi gerektiğini belirtmeyi, ne yazık ki unuttu.
26 mayıs 1938’de vosvos fabrikasının temeli atıldı. ve imalat 1940’da muharebe tipi araçlar ile başladı. genellikle bu imalat kubelwagen (alman jeep`i) idi. 1943’de bu alman jeepleri için daha fazla güce ihtiyaç duyuldu. motor kapasitesi 25 beygirlik güç veren 1131 cc’ye çıkarıldı. bu motor 1953’e kadar bütün vosvoslarda kullanıldı.
savaş 1945’de sona erdirildi. fakat wolfsburg’daki vosvos fabrikasında büyük hasar vardı. müttefiklerin bombardımanı sırasında, fabrikanın üçte ikisi yıkılmıştı. şans eseri fabrika ingiliz işgal bölgesi içinde idi ve tamir edildi. müttefiklerin acilen tamir edilmiş ikmal araçlarına ihtiyacı vardı. bu hizmeti vosvos fabrikası gerçekleştirdi. ayrıca müttefik ordularının, personel taşıma ve barışı korumaları için daha çok araca ihtiyaçları vardı. albay hirst, bu fabrikayı çalıştırıp yapabilecek kadar araç imal etmeyi önerdi. böylece işe ve yiyeceğe çok ihtiyacı olan alman vatandaşlarına, bir olanak sağlanacaktı. böyle yapmak ile harabeler içindeki wolfsburg şehri yeniden doğdu ve bir zamanlar komik görüntüsü yüzünden ona gülünüp küçümsenen bu araba, kendi erdemleri ile dünyayı fethetmeye çıktı. bu hikaye bir masal gibi gelir fakat oldukça gerçektir.
1948’de ingiltere, fabrikayı tekrar almanya’ya tahsis etti. fabrikanın yönetimine heinz nordhoff getirildi. heinz, sadece alman halkı için değil, bütün dünya için kaliteli ve uygun maliyetteki bu arabanın üretimine büyük hız verdi.
hollandalı bir vosvos acenti olan ben pon, 1949 yılı başlarında, heinz nordoff tarafından amerika’ya gönderildi. pon’un görevi vosvos için amerika’da bir pazar aramaktı. pon amerika’ya 1948 imalatı bir de vosvos götürmüştü. birçok otomobil acentesine yapılan ziyaretlerden sonra geri çevrilen pon, otel masraflarını ödeyebilmek için vosvos’u satıp geri döndü. 1949 yılı sonlarında heinz birde kendisi denemek için amerika’ya gitti. bu sefer heinz sadece fotoğraflar ve çizimler götürdü. neticede max hoffman isimli büyük bir otomobil acentini, vosvos’u de listesine eklemeye ikna etti. böylece artık volkswagen de amerikan otomobil piyasasına girdi.
1954’te motor kapasitesi 1192 cc’ye, beygir gücüde 30’a çıkarıldı. 1954 sonlarına doğru motorun sıkıştırma oranı artırılarak 36 beygirlik güç elde edildi. 36 beygirlik versiyon 1960 yılına kadar kullanıldı. vosvos’u güçsüz bulan müşterilerin istekleri doğrultusunda, 1961 de motor yine sıkıştırma oranını artırmanın yanında, yapılan bazı değişiklikler ile 40 beygire çıkartıldı. 1966 yılında 1300 vw (1285 cc) 50 beygir gücü ile tanıtıldı. 1967’de motor kapasitesi ve beygir gücü, bir kez daha artırıldı. bu sefer 1493 cc olan motor 53 beygir güç veriyordu. ayni yıl elektrik sistemi de, 12 volt’a çıkarıldı. motor kapasitesi birkaç yıl ayni kaldıktan sonra, 1585 cc ve 57 beygirlik motor tanıtıldı.
1956 yılında amerika’da empi isimli bir firma, vosvos’un görünümünü değiştirmek ve motorunu güçlendirmek için bazı aksesuar ve motor kit’leri üretti. 1975’de ise içeriği sadece vosvos ‘lar olan dune buggies and hot vws isimli dergi, şubat sayısında “californian look” veya kısaca “cal look” denen bu tip vosvos ‘lara geniş yer verdi. cal look vosvos’larin özelliği ise, tüm nikelajların sökülmesi (tamponlar dahil), vosvos’un 3- 3 1/2 inç alçaltılıp brm model jant takılıp, motorun güçlendirilmesi idi. derginin bu sayısından sonra ucuz, sağlam ve ekonomik olan vosvos’u tercih eden kolej öğrencileri arasında, bu cal look stili çok tutuldu. böylece kaliforniya’dan tüm amerika’ya ve oradanda tüm dünya’a bu akım yayıldı. bu akımın yayılması neticesiyle, başta kaliforniya’da olmak üzere, birçok yan sanayi firması, vosvos’lar için aksesuar ve motoru güçlendirmek için, birçok yüksek performans yedek parçaları üretmeye başladı. günümüzde bu yüksek performans parçalar kullanılarak vw motorundan 600 beygirlik güç almak dahi mümkün oldu.
