Klasik kitapların bazılarının adları açıklayıcıdır. Muhteşem Gatsby‘nin karakterini açıkça işaret ettiği gibi. Bazen Çavdar Tarlasında Çocuklar‘da olduğu gibi, metnin içinde parlayan birkaç sözcükten alır adını roman. Ya da bir başka günümüz klasiğinde, 1Q84‘de olduğu gibi. Bolaño’nun 2666′ündeki gibi bazılarıysa hep bilinmezdir. Çoğu ad kutsal kitaplardan ya da Shakespeare’den gelir.
Huffington Post adların nereden geldiğini araştırmış, seçtiği bazı klasik romanların adlarını aldığı kaynaklar şöyle:
Güneş de Doğar, Ernest Hemingway
The Sun Also Rises
1927′de ilk kez İngiltere’de yayımlandığında kitabın adı Fiesta olarak seçilse de, biraz indirgeyici bulunduğu için, Eski Ahit’in Vaiz bölümünden bildiğimiz yeni adı, Güneş de Doğar ‘da karar kılındı. Romanın epigrafı da olan Vaiz bölümünde romanın adının kaynağı olarak geçen bölüm şöyle:
“İnsan güneşin altında çektiği onca zahmetten ne elde etti?
Bir nesil gider ve bir başkası gelir ve yeryüzü sürekli var olur.
Güneş de doğar, sonra batar ve yeniden doğduğu yere doğru acele eder.”
Ağustos Işığı, William Faulkner
Light in August
Karakterlerden Hightower’ın güneşin batışını izlediği sahne dışında kitabın adı metnin hiçbir yerine doğrudan göndermez. “Ağustos ışığı” deyişi kimi yorumculara göre güney dili argosunda “hamile” anlamında kullanılır ki, doğmamış çocuğunun babasını bulmak için Alabama’dan Jefferson’a giden hamile karakter Lena Grove için hiç de anlamsız değildir.
Parçalanma, Chinua Achebe
Things Fall Apart
Achebe sömürgecilik, gurur ve kayıpla ilgili kitabının adını seçerken Yeats’in şiiri The Second Coming‘den esinlenir. “Things fall apart”, “Her şey yıkılıyor” olarak çevrilmişse de, Cevat Çapan’ın Türkçe çevirisinde, şiirin Achebe’nin romanına adını veren bölümü şöyle:
“Döne döne büyüyen anaforda
Şahin duyamıyor şahincisini;
Her şey yıkılıyor, bel vermiş ortadirek;
Kargaşalık salınmış yeryüzüne,
Yükseliyor kana bulanmış sular, ve her yerde
Sulara gömülüyor suçsuzluğun töreni;
İyiler her türlü inançtan yoksun,
Oysa yoğun bir tutkuyla esrik kötüler. “ (Çeviren: Cevat Çapan)
Her Çıkışın Bir İnişi Vardır, Flannery O’Connor
Everything That Rises Must Converge
Öykü kitabı adını Fransız felsefeci Pierre Teilhard de Chardin’ın Omega Point adlıkitabından alır.
“Kendinize karşı dosdoğru kalın, ama sınırları aşan bilinç ve sevgiye doğru yükselin. Farklı yönlerden aynı yokuşu çıkan herkesle birleşerek zirvede kendinizi bulacaksınız. Doğan her şey bir yerde birleşmelidir.” Ya da Türkçeye çevrildiği gibi: Her çıkışın bir inişi vardır.
Cesur Yeni Dünya, Aldous Huxley
Brave New World
Huxley kitabının adını Shakespeare’in beş perdelik oyunu Fırtına’da (The Tempest) Miranda’nın konuşmasından almıştır. “This new to thee.”
“Bu kadar bunca yakışıklı varlık varıp gelmiş buraya
Ne güzel şeymiş meğer insanlık
Böyle dünyalıları olan
Yaşasın bu yaman, bu cesur yeni dünya” (Çeviren: Can Yücel)
Aynı Yıldızın Altında, John Green
The Fault in Our Stars
Shakespeare’in Julius Caesar‘ında Casius Brutus’ü Caesar’a sadakate ikna ettiği konuşmasında, “Kusur, sevgili Brutus, yıldızlarda değil, ama bizde,” der. (“The fault, dear Brutus, is not in our stars / But in ourselves, that we are underlings.”)
Solgun Ateş, Nabokov
The Pale Fire
Shakespeare’den bir alıntı daha. Bu sefer Atinalı Timon‘dan:
“Ay berbat bir hırsızdır,
Solgun ateşini güneşten çalan.”
Gazap Üzümleri, John Steinbeck
The Grapes of Wrath
Steinbeck. Pulitzer ödüllü kitabına başlık bulmakta zorlanınca, karısı Gazap Üzümlerini önerdi. “The Battle Hymn of the Republic” Amerikalı yazar Julia Ward Howe yazdı, Amerikan İç Savaşı’nda marş olarak Union tarafında kullanıldı. Howe da “gazap üzümü” deyişini eski ahitten almıştı.
“Mine eyes have seen the glory of the coming of the Lord:
He is trampling out the vintage where the grapes of wrath are stored”
Karanlığı Taramak, Philip K.Dick
A Scanner Darkly
Dick’in filme de çekilen uyuşturucu hakkındaki kitabı İncil’den.
“For now we see through a glass, darkly.”
“Şimdilik camın içinden görüyoruz, karanlık.”
(Huffington Post)
Kaynak: www.notosoloji.com