Kariyer kelimesi dilimizden İngilizceye göçmüş yağuşuklu, gürbüz bir kelimedir. Kariyer, öz Türkçede Gara yerin dibi isim tamlamasından gelmektedir. Bu isim tamlaması uzun yıllar boyunca aile içi evlilikler, mitöz bölünmeler ve kan davası gibi çeşitli ayrıştırıcı ve birleştirici gelişmelerin sonucunda Garayer haline gelmiştir. Osmanlının çöküş dönemine ait kaynaklarda garayer olarak yer almaktadır. Tanzimat döneminde Avrupa’da eğitim görmüş aydınların da etkisiyle garayer kelimesi de değişime uğramıştır. Babıali’nin gazeteci cinayetleriyle çalkalandığı bir dönemde ilk önce G harfinin sırtına birkaç balyoz darbesi indirilerek kavisli olan beli doğrultulmuştur. Sonrasında ise balyoz darbesi ile dağılan G harfinden çıkan malzemeden K harfi yapılmıştır. G harfinin başına bunların geldiğini gören garayer kelimesindeki bazı harfler kendilerine çeki düzen vermiştir ve neticesinde kariyer haline almışlardır. Şapka devrimi ve Britiş ingilişin fonetik yazımından etkilenen bazı dil bilimciler şapkalı a ile yazılması gerektiğini söylese de kelimenin yazımında değişiklik olmamıştır. Kariyer kelimesini ülkelerine götüren İngiliz casuslar bu kelimeyi filoloji imörcinsi rumlarında (Emercenyroom diye yazılır dilimize acil, yoğun bakım ünitesi diye çevrilir) ingilişçenin fonetik yazım kurallarına göre şekillendirerek career (kariyer) haline getirmişlerdir. Yani kısaca ingiliş filoloji yoğun bakım ünitelerinde estetik ameliyat geçiren bizim namı diğer garayerin dibi, kariyer —> career olarak bizınıs layf literatürüne girmiştir.
Garayerin dibi kelimesi; alışveriş, takas yoluyla ticaret erbablarının mal alıp sattığı yeri bölgeyi ifade etmektedir. Ticaretin canlı aktif olduğu bölgedir garayer. Buraya gara yer denmesinin nedeni burada alıcı ve satınının yerine aracıların gelir kazanır konumda olmasıdır. Garayer ayrıca ağlayanın malının gülene hayrının dokunmadığı bir yer olarak bilinmektedir.Satıcı malını kaybettiği, malıyla arasında kurduğu duygusal bağın etkisiyle, alıcı ise parasının cebindeki bıraktığı boşluğun acısı yüzünden üzülürken aracı aldığı komisyona sevinmektedir garayerin dibinde. Garayerde belirli bir azınlığın dışında insanlar kaybeden oldukları için üzülmektedir, kahır olup yokuş aşşağı yuvarlanmaktadır. Genelde bu insanlar duydukları üzüntünün etkisiyle garayerin dibine gider dibi hissederlermiş. Garayerin dibi mağmadan yirmi yedi kilometre yukarıda bu arada meraklı marmelat arkadaşlar için anek dut olsun. Velhasıl kelam yaşadıkları üzüntüye atıfta bulunan garayer kelimesi bu şekilde ortaya çıkmıştır.
Günümüzde ise kariyerin peşinde koşan insanlar bu koşularında hep kaybeden olmuştur. Bu insanlar garayerde kaybeden atalarının alın yazısını hala taşımaktadırlar. Duyduğum kadarıyla sisifos bile bu kadar çekmedi yahu. Kariyer yerli deyişle garayer gençlerin gençliğini, yetişkinlerin ömürlerini, çocuk da yaparım kariyer de yaparım diyen kadınların ise iş hayatlarını ve evli mutlu çocuklu rüyalarını bitirmektedir. Kariyer yarışının muhterem bir oyuncusunu nüktedan bir üslupla tasvir eden şairin “Çek Mustafa Çek, Çek Çek rakı çek, benim için bir de akademik rakı çek, Akademide bir koltuk ve bir de Çek defteri “ dizeleri garayerinin çamurlarına batmış bir Mıstafanın hazan mevsiminde yaşadığı hazin hikâyesini konu edinmektedir.
Tuhafça dilinde, keçi derisi üzerine yazılan eski bir garayerin dibi ilanını dünümüz Türkçesine çevirmekten ve tuhafamet.blogspot.com’da paylaşmaktan tuhaf bir gurur duymaktayım.
Gavur dağı merkez mağaramızda görevlendirilmek üzere gözünü garayere dikmiş cevval bir avcı toplayıcı ademoğlu aranmaktadır.
Aranan Güzellikler:
- Tercihen Avşar göreplerinde yaşayan,
- 4 Güz toplayıcılık deneyimi olan aktif olarak toplayıcılık yapmış, topladığı meyveleri yeme alışkanlığı olmayan,
- 3 İlkyaz avcılık döneminde vahşi hayvan peşinde koşmuş, av yarışmalarında ve parilerinde ödül kazanmış, yeke avcı ekibiyle uyumlu çalışabilecek,
- Avlanmadığı dönemde toplayıcılık yapacak,
- Mağara mağara, ağaç kovuğu dolaşarak delici, kesici av malzemesi, çakmak taşı takas satışı yapabilecek,
- Aslan, kaplan gibi vahşi hayvanların avları üzerinde eli uzunluk yeteneğini sergileyebilecek,
- Sümerce ve Akadçası akıcı, Elamca ve Hurriceyi anlıyor ama konuşamıyor düzeyde bilmek,
- Vurduğu avın, topladığı yiyeceğin çetelesini tutabilecek kadar çivi yazısı bilmek,
- Yoğun avlanma, hızlı toplama dönemlerinden gına gelmeyecek,
- Gözü kara, kaşı façalı, kaslarını hızlı ısıtabilen, her zaman göreve hazır bekleyebilecek,
- Doğduğum yer değil öleceğim yer önemli diyen,
- Avcı toplayıcı liderin hüs lan ses etme ya da höss sesini kes uyarısıyla bütün kritik ve nevrotik eleştirilerini kendine saklayabilecek,
- Erkek ya da erkek gibi görünen kadın ve bekar adaylar aranmaktadır.
