İnsan zihni örnekler yoluyla öğrenmeyi tercih eder. Metaforlar da genellikle dikkat temellidir; bireylerin mevcut durumlarını sağlam bir şekilde anlamalarına ve eylemlerini buna göre seçmelerine yardımcı olurlar. Kişinin perspektifini genişletip, duygusal yönetimde etkili bir kendini ifade etme biçimi olan metaforlara örnek olarak:
Bataklık
“ Karşı koyduğumuz, ısrar ettiğimiz ” – bu metaforun teşvik ettiği ana fikirdir. Terapist, bireye, bataklığa düştüğünü ve ondan kurtulmak için mücadele ettiğini hayal etmesine rehberlik eder.
Ondan zorla çıkmaya çalışırken, çukura daha derine girebileceğini öne sürüyor. Bataklığın açıklayıcı örneği, bazen bırakmayı bırakmanın istenmeyen düşüncelerden kurtulmaya yardımcı olabileceğini anlamasına izin verir.
Düşüncelerimizi kontrol etmek için çok fazla çaba sarf etmeyerek, zihni gevşetmeye ve serbest bırakmaya çalışırsak zincirleri daha kolay bir şekilde yenebiliriz.
Bir otobüste yolcu
Bu metaforda yer alan katılımcılar, kendilerini otobüsün şoförü olarak hayal ediyorlar ve olumsuz ve toksik düşüncelerini otobüse binen yolcular olarak alıyorlar.
Terapist daha sonra müşteriye huysuz ve işbirlikçi olmayan insanlarla dolu otobüsü nasıl süreceğini soruyor. Bu duruma cevap bulmak, teorisyenlerin inandığı gibi, onları stres ve olumsuzluklara bakma biçimini değiştirmeye teşvik eder ve sonunda kendiliğinden daha iyi başa çıkma stratejileri ortaya çıkarır.
Düşünce Treni
Müşteriler bu metaforda, geçen bir tren izlediklerini hayal ediyorlar ve trenin her bir taşımacılığında kişinin şu anda karşı karşıya olduğu bir olumsuz düşünce veya endişe etiketi var.
Buradaki fikir, uzaktan hareket eden bir tren gördükleri gibi nesnel olarak soruna bakmaları gerektiğini anlamalarına yardımcı olmaktır.
Bir dere yaprakları
Bu metafor, katılan kişilerin kendilerini yeşil bir dere kenarında oturduğunu ve düşüncelerinin yapraklarla yüzmesine izin verdiklerini hayal esmesi için verilir .
Güdümlü görüntüleri ve nazik talimatları kullanarak, terapist onlara olumsuz düşüncelerini yapraklarda solmaya ve yaşamlarından uzağa gitmelerine görselleştirmelerini söyler.
Bu, bireylerde sakin ve öz ustalık duygusu geliştirir ve bilişsel engellerini etkin bir şekilde etkisiz hale getirmelerine yardımcı olur.
Plaj topu
Plaj topu bina kabulü ve gerçeklik yönelimi için harika çalışıyor. Bu metaforda bireyler, stresli düşüncelerin suya bastırmaya çalıştıkları bir plaj topu olduğunu hayal ediyorlar.
Ne kadar uğraşırlarsa yapsın, top itmeyi kestikten hemen sonra bizi fırlatır. Benzer şekilde, bizi rahatsız eden şeylerden kaçmakla, duyguları yalnızca geçici olarak bastırabiliriz.
Varlıklarını kabul etmediğimiz ve onları en temelden sökme çalışmaları yapmadığımız sürece, aradığımız zihinsel huzuru alamayız.
Ertan Yavuz
Kaynakça: https://positivepsychology.com/act-therapy/
